Κάνε το παιδί σου να αγαπήσει το διάβασμα

Το έντονο σχολικό πρόγραμμα και ο ρυθμός που επιβάλλει, συχνά στερούν από τα παιδιά τη χαρά που προσφέρει η ανάγνωση ενός παιδικού βιβλίου. Το παιδάκι που τρέχει από το σχολείο στα ιδιαίτερα κι έχει να μελετήσει και να κάνει εργασίες στο σπίτι για την άλλη μέρα ζει ένα κουραστικό σχολικό πρόγραμμα, το οποίο συνήθως εξισώνει την έννοια του βιβλίου με τη μελέτη και τη σκληρή δουλειά.

Γράφει για το boro.gr  η Δρ Λίζα Βάρβογλη, Ph.D. Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια, Νευροψυχολόγος (greekpsychologypages.blogspot.gr)

Το αποτέλεσμα είναι να αποξενώνεται το παιδί από το βιβλίο και να επιδιώκει άλλες δραστηριότητες στον ελεύθερό του χρόνο. Αλλά και οι γονείς, από την πλευρά τους, μερικές φορές κάνουν το σφάλμα να εξισώνουν την ανάγνωση βιβλίων με την απόκτηση μιας συγκεκριμένης πληροφορίας ή ως μορφωτικό εφαλτήριο, με αποτέλεσμα να μην έχουν διδάξει στο παιδί τους τη χαρά της ανάγνωσης και την απόλαυση της εξερεύνησης του κόσμου των λέξεων και των ιδεών.

Το παιδικό βιβλίο αποτελεί παράθυρο στη φαντασία αλλά και τη σκέψη του παιδιού. Ο συνδυασμός της εικονογράφησης με το κείμενο προσφέρει διπλή αισθητική απόλαυση: στα μάτια και στ' αυτιά. Η δύναμη που έχουν οι εικόνες και οι λέξεις επιτρέπουν στο παιδί να ταξιδέψει στο χώρο της φαντασίας, να ονειρευτεί, να σκεφτεί μεγάλα ζητήματα τα οποία μια παιδική ιστορία μπορεί να προσεγγίσει με απλό τρόπο, συγκαλυμμένα στη ροή του παραμυθιού και ίσως να βρει λύσεις σε θέματα που το απασχολούν.

Το παιδί μαθαίνει τη δύναμη των λέξεων και της έκφρασης ως επικοινωνία με τον εαυτό και τους άλλους. Το παιδικό βιβλίο του επιτρέπει να βάλει τον εαυτό του στη θέση του ήρωα, να ταυτιστεί μαζί του ή να τον απορρίψει, να πλάσει με το νου του εικόνες και σκηνές, να φανταστεί πιθανά σενάρια, να εξερευνήσει διάφορες εκδοχές του ίδιου θέματος, και να περάσει όμορφα μέσα στις σελίδες ενός βιβλίου.

Το παιδικό βιβλίο έχει τη δύναμη να μεταδώσει πολιτισμικές αξίες, να διαμορφώσει ήθος, χαρακτήρα και συνείδηση. Και για να τα πετύχει όλα αυτά δε χρειάζεται να είναι ένα συγκεκριμένο είδος βιβλίου ή μιας συγκεκριμένης πολιτικής ή θρησκευτικής τοποθέτησης: οι ίδιες οι ανθρώπινες αξίες ξεπροβάλλουν μέσα από τις σελίδες των περισσότερων παιδικών βιβλίων, συνήθως με αλληγορικό και όχι άμεσα διδακτικό τρόπο.

Ωστόσο, το παιδί, που είναι στο στάδιο της διαμόρφωσης του κοινωνικο-ψυχικού του κόσμου, αναζητάει τα μηνύματα εκείνα που θα του δείξουν το δρόμο και θα του δώσουν κάποιες γενικές κατευθυντήριες γραμμές, κι έτσι ρουφάει άπληστα αυτά που έχει να του δώσει το βιβλίο.

Μέσα από πολλαπλές ψυχικές διεργασίες βγάζει τα συμπεράσματά του, αναπτύσσει την κρίση του, έρχεται αντιμέτωπο με τους φόβους, τις επιθυμίες και τις συγκρούσεις του και, τελικά, ισορροπεί μέσα από την "περιπέτεια" της ανάγνωσης.

Η ανάγνωση παιδικών βιβλίων, ήδη από τη βρεφική ηλικία, δίνει στο παιδί μια ακόμα ευκαιρία ν' αναπτύξει καλύτερα τις γλωσσικές του ικανότητες και να χτίσει γερά θεμέλια πάνω στα οποία στη συνέχεια θα στηριχθούν οι ικανότητές του για ανάγνωση και, γενικότερα, για μάθηση.

Όμως, ίσως μια από τις σημαντικότερες λειτουργίες της ανάγνωσης παιδικών βιβλίων είναι το γεγονός ότι φέρνει το παιδί και το γονιό πιο κοντά. Όσο ο γονιός διαβάζει στο παιδί, δημιουργείται μια ζεστή και όμορφη σχέση, όπου τόσο η μητέρα ή ο πατέρας όσο και το παιδί απολαμβάνει τη συντροφιά του άλλου και δένεται ακόμα περισσότερο μαζί του. Η ανάγνωση βιβλίων επιτρέπει στο γονιό και το παιδί να θίξουν δύσκολα θέματα και ανοίγει διαύλους επικοινωνίας για μια ζωή.

Για να μάθει το παιδί να διαβάζει χρειάζεται ν' αναπτύξει πλειάδα ικανοτήτων, όπως, να μάθει να:

- Χρησιμοποιεί τη γλώσσα στη συζήτηση
- Ακούει και να απαντά σε ιστορίες που του διαβάζουν
- Αναγνωρίζει και να ονομάζει τα γράμματα της αλφαβήτου
- Προσέχει τους ήχους της ομιλουμένης.
- Συνδέει τους ήχους της γλώσσας με τα γράμματα για να βρει τον "κώδικα" της ανάγνωσης
- Διαβάζει συχνά, ώστε να αναγνωρίζει τις λέξεις εύκολα κι αυτόματα
- Μάθει και ν' αρχίσει να χρησιμοποιεί νέες λέξεις
- Κατανοεί αυτό το οποίο διαβάζει

Πώς να βοηθήσετε το παιδί σας

- Δώστε στο παιδί σας ερεθίσματα, προσφέροντάς του βιβλία και άλλο έντυπο υλικό
- Διαβάστε στο παιδί σας, ήδη από πολύ μικρή ηλικία, ποιηματάκια, στιχάκια και απλά βιβλία με εικόνες
- Για παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας, δώστε τους να διαβάσουν βιβλία στο επίπεδο των αναγνωστικών τους ικανοτήτων και, παράλληλα, διαβάστέ τους βιβλία πιο "δύσκολα" και για λίγο μεγαλύτερες ηλικίες, ώστε να δώσετε στο παιδί παραπάνω ερεθίσματα, τόσο για γλωσσική ανάπτυξη όσο και για ανάπτυξη της σκέψης και της κριτικής ικανότητάς τους
- Βοηθήστε το παιδί να μάθει και να χρησιμοποιεί νέες λέξεις
- Βοηθήστε το παιδί σας να σκεφτεί σχετικά με το διάβασμα και το περιεχόμενο της ανάγνωσης
- Διαβάστε και ξαναδιαβάστε στο παιδί τα ίδια βιβλία
- Κάντε την ανάγνωση καθημερινή πρακτική
- Δώστε το καλό παράδειγμα διαβάζοντας βιβλία, εφημερίδες και περιοδικά.

Τρόποι ανάγνωσης

- Ο γονιός διαβάζει στο παιδί
- Το μικρό παιδί (που δεν έχει μάθει ακόμα ανάγνωση) παριστάνει ότι διαβάζει, κρατώντας το βιβλίο και λέγοντας ό,τι θυμάται από την ανάγνωση που του έκανε ο γονιός ή αυτοσχεδιάζοντας καθώς βλέπει τις εικόνες
- Το παιδί διαβάζει φωναχτά
- Το παιδί διαβάζει από μέσα του
- Το παιδί διαβάζει σε άλλα παιδιά (πχ μικρότερο αδερφάκι)
- "Συνεταιρικό" διάβασμα, όπου (πχ στην τάξη) ένα παιδί διαβάζει μία παράγραφο, άλλο παιδί διαβάζει την επόμενη, κοκ.

ΗΤΑΝ ΕΝΑΣ ΚΑΦΕΣ ΣΤΗ ΧΟΒΟΛΗ - ΛΕΝΑ ΜΑΝΤΑ

Πότε έπαψε να είναι ευτυχισμένη; Δε θυμόταν πια. 

Πότε άρχισε να είναι δυστυχισμένη; Μα ήταν; 

Ήταν τριάντα πέντε χρόνων. Ήταν παντρεμένη. Ήταν μητέρα. Ήταν όμορφη. Ήταν ευκατάστατη. Αλάνθαστα συστατικά ευτυχίας και επιτυχίας. Εκείνος ήταν σαράντα χρόνων. Ευπαρουσίαστος. Καλός οικογενειάρχης. Πιστός σύζυγος. Δεν ξεχνούσε ποτέ επέτειο ή γενέθλια. Ίσως χάρη στην καλά ενημερωμένη ατζέντα του και την καλά οργανωμένη γραμματέα του. Οργάνωση και τάξη. Τα κλειδιά της ζωής τους. 

Άραγε η έλλειψη γέλιου και η ρουτίνα σ' έναν γάμο είναι αιτίες διαζυγίου; Και τι θα γίνει όταν το γέλιο έρθει στη ζωή εκείνης... από το παράθυρο; (Του διπλανού σπιτιού συγκεκριμένα...) Τι θα γίνει όταν θα χρειαστεί να διαλέξει ανάμεσα στη ζωή που ξέρει μόνο το σήμερα, την ανεμελιά, που δε θέλει να ξέρει το αύριο, και τη ζωή που έχει προγραμματίσει μέχρι και τις διακοπές του επόμενου χρόνου; Κι ακόμη, ανάμεσα σ' έναν τρελό έρωτα, γεμάτο προκλήσεις, σε αντίθεση μ' έναν παλιό που δεν έχει τίποτα ενδιαφέρον να προτείνει; 

Τα ονόματα τους; Δεν έχουν σημασία... Γι' αυτό δεν αναφέρονται πουθενά στο βιβλίο. Θα μπορούσε να είναι ο καθένας. Ας δώσει λοιπόν ο αναγνώστης όποιο όνομα θέλει στους ήρωες αυτής της ιστορίας κι ας ζήσει για λίγο τη ζωή τους. Ίσως παρέα μ' ένα φλιτζάνι καφέ στη χόβολη… 

Το πρώτο βιβλίο της Λένας Μαντά επανακυκλοφορεί στον εκδότη της με τον πρωτότυπο τίτλο που του είχε δώσει η συγγραφέας του, για να το ανακαλύψουν και να το απολαύσουν όλοι οι αναγνώστες!

ΣΙΩΠΑΣ ΓΙΑ ΝΑ ΑΚΟΥΓΕΣΑΙ - ΜΑΡΩ ΒΑΜΒΟΥΝΑΚΗ

Κανέναν μα κανέναν δεν μπορείς να κερδίσεις, ούτε καν ένα αφελές μικρούλι παιδί, εφόσον του αφαιρείς την ελευθερία τού να μη συμφωνήσει μαζί σου. Αν απαγορεύεις την ελευθερία στον άλλο, και βασιλιά να τον στέψεις δε θα διαρκέσει η λαμπερή συμφωνία σας. Σύντομα θα αισθανθεί δυσφορία, ότι κάπως παγιδεύτηκε και βρέθηκε εκεί που δε θέλει. Τα χρυσά κλουβιά τα ανακάλυψαν τύποι σαν τη γυναίκα της πρώτης ιστορίας μας, όμως, κλειδωμένο, ένα πουλί μαραίνεται. Ο Ελύτης γράφει πως γίνεται να φυλακίσεις ένα αηδόνι αλλά δεν μπορείς να φυλακίσεις τον κελαϊδισμό του. Υπάρχουν όμως προσωπικότητες τόσο ανασφαλείς, εξαρτημένες και εξωφρενικά εγωιστικές, ώστε κρατούν κλειδωμένο το αηδόνι τους, έστω και άλαλο, έστω και νεκρό. Ξέρουν πολύ καλά άλλωστε την τέχνη να ταριχεύουν. 

Όλοι μας έχουμε συναπαντηθεί με τέτοιους χαρακτήρες. Δεν είναι λίγοι και γνωρίζουν να πλέκουν ιστούς σαν την αράχνη. Όσο πιο εξαρτημένοι είμαστε εμείς οι ίδιοι τόσο τσιμπάμε στους χειρισμούς τους. Ο ελεύθερος, ο ανεξάρτητος άνθρωπος δεν τους ανέχεται, γρήγορα κάνει πέρα, σύντομα κόβει μαζί τους τις διαπραγματεύσεις. Όμως πόσοι είμαστε εντελώς ανεξάρτητοι; Όλοι έχουμε τις αναγκεμένες πληγές μας, τις μειονεξίες μας, τα παθήματα και τα πάθη μας. Όλοι κουβαλάμε στο αίμα μας τους πειρασμούς της τρέλας. Παρά ταύτα πάντα υπάρχει τρόπος να γιατρεύεσαι όταν όντως το αποφασίζεις, διότι η υγεία είναι πιο επιθετική και δυναμική από την αρρώστια.

Η ΚΛΕΦΤΡΑ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ - ΜΑΡΚΟΥΣ ΖΟΥΣΑΚ

Τι θα γινόταν αν έπρεπε να κρύψεις κάτι για να το σώσεις;

Όταν η νεαρή Λίζελ φτάνει στο σπίτι των θετών γονιών της, έχοντας χάσει την οικογένειά της, το μόνο που κρατάει στα χέρια της είναι το κλεμμένο εγχειρίδιο ενός νεκροθάφτη, το οποίο δεν μπορεί καν να διαβάσει, αφού δεν ξέρει γραφή και ανάγνωση. Αυτή θα είναι και η αρχή της καριέρας της ως… κλέφτρας. Η Λίζελ θα αρχίσει να κλέβει βιβλία - βιβλία που πετάνε οι ναζί στη φωτιά για να τα κάψουν, βιβλία από τη βιβλιοθήκη του δημάρχου, βιβλία που τη συντροφεύουν στις περιπέτειές της παρέα με το φίλο της, Ρούντι, στους δρόμους της πόλης, βιβλία που θα γεμίσουν τις ώρες του άλλου φίλου της, του κυνηγημένου Μαξ. Κι ενώ οι βόμβες των Συμμάχων πέφτουν συνεχώς και οι σειρήνες ουρλιάζουν, η Λίζελ μοιράζεται τα βιβλία της με τους γείτονές της στα καταφύγια και βρίσκει σ' αυτά παρηγοριά. Μέχρι που κάποια μέρα η σειρήνα θα αργήσει να σφυρίξει…

Μια αξέχαστη ιστορία για τη δύναμη της ανθρωπιάς, τις ανατροπές της ζωής, αλλά και για την αστείρευτη γοητεία των βιβλίων!

219 μέρες βροχής - Βακάλη Αφροδίτη

Βρέχει στη μικρή επαρχιακή πόλη. Μήνες ολόκληρους βρέχει διαρκώς νύχτα και μέρα. Κανένας δε θυμάται ξανά κάτι τέτοιο και όλοι απορούν. Πρώτα ήρθε το νερό, ασυγκράτητο ξεχύθηκε παντού, στους δρόμους, στα σοκάκια, μέσα στα σπίτια πάλευε να μπει. Ήρθε η υγρασία. Στον αέρα κάθισε, στους τοίχους, στα κόκαλα των ανθρώπων. Ήρθε κι η λάσπη, που κολλημένη πάνω στα παπούτσια τη σέρνανε μαζί τους. Η γκρίνια, η φαγωμάρα τους κατάτρωγε. Φτάσαν στα όριά τους ώσπου συνήθισαν. Σιωπηλά το αποδέχτηκαν και συνεχίσαν τη ζωή τους χολωμένοι. Τέλος, ήρθε και το μεγάλο κακό. Η συμφορά που αδιακρίτως χτύπησε τα σπιτικά τους. Ήρθαν οι φόνοι. Ο θάνατος. Σάββατο μεσημέρι βρήκαν το πρώτο θύμα, τη δωδεκάχρονη Κατίνα Τσαπακίδη. Ο αστυνόμος Σκιαδάς ανήσυχος κι εξοργισμένος ψάχνει να βρει το "ποιος και το γιατί". Κι αυτά που βρίσκει τον τρομάζουν. Ο Τύπος, η κοινωνία, οι ανώτεροί του, μα πάνω απ' όλα, η συνείδησή του τον καταδιώκουν. Πολλά τα πρόσωπα, πολλά τα θύματα κι ο χρόνος τον πιέζει. Χάος γύρω του, βροχή και αίμα. Καράβι ακυβέρνητο ο κόσμος και ο Θεός απών. Ή μήπως όχι;

Victoria Hislop...ας τη γνωρίσουμε

Η Victoria Hislop έγραψε το μυθιστόρημα «Το Νησί» το 2005, εμπνευσμένη από μια επίσκεψή της στη Σπιναλόγκα, την εγκαταλειμμένη αποικία λεπρών. Το βιβλίο της έγινε διεθνές best seller, εκδόθηκε σε τριάντα γλώσσες, με πωλήσεις πάνω από 3 εκατομμύρια αντίτυπα σε όλο τον κόσμο και μεταφέρθηκε σε τηλεοπτική σειρά 26 επεισοδίων για την ελληνική τηλεόραση συντρίβοντας κάθε ρεκόρ τηλεθέασης. Aνακηρύχθηκε Πρωτοεμφανιζόμενη Συγγραφέας της Χρονιάς στα βραβεία Galaxy British Book και σήμερα είναι πρέσβειρα για την αντιμετώπιση της λέπρας.
Στη συνέχεια, η αγάπη της για τη Μεσόγειο την οδήγησε στην Ισπανία, και στο μυθιστόρημά της «Ο Γυρισμός» (επίσης best seller) πραγματεύεται τα επώδυνα μυστικά του εμφύλιου πολέμου της χώρας. Στο τρίτο της μυθιστόρημα «Το Νήμα» η Βικτόρια επιστρέφει στην Ελλάδα για να εξιστορήσει τη συγκλονιστική, ταραχώδη ιστορία της Θεσσαλονίκης και των ανθρώπων της κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα. Από την πρώτη του κιόλας έκδοση το 2011 το βιβλίο έτυχε πολύ θερμής υποδοχής από τους αναγνώστες, επιβεβαιώνοντας την εξαιρετική δεξιότητα της Hislop στην αφήγηση αγαπημένων ιστοριών, ενώ ταυτόχρονα βρέθηκε στη βραχεία λίστα για τα ετήσια Βρετανικά Βραβεία Βιβλίου. Το τέταρτo βιβλίο της «Ο Τελευταίος Χορός» είναι μια θαυμάσια συλλογή διηγημάτων με φόντο την Ελλάδα. Η Βικτόρια μοιράζει το χρόνο της μεταξύ Αγγλίας και Ελλάδας.

το επίσημο blog της

πηγη

Victoria Hislop - Η ανατολή

Καλοκαίρι 1972. Η Αμμόχωστος αποτελεί το πιο ελκυστικό θέρετρο της Μεσογείου. Μια πόλη λουσμένη στη λάμψη και το φως. Ένα φιλόδοξο ζευγάρι εγκαινιάζει το πιο εντυπωσιακό ξενοδοχείο, όπου Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι συνεργάζονται αρμονικά.
Δυο οικογένειες που ζουν στην ίδια γειτονιά, οι Γεωργίου και οι Οζκάν, συγκαταλέγονται ανάμεσα σε πολλούς άλλους που μετακόμισαν στην Αμμόχωστο για να ξεφύγουν από τον επί χρόνια αναβρασμό και τη βία που επικρατούσε σε άλλα μέρη του νησιού. Όμως, κάτω από τη μάσκα της χλιδής και του πλούτου που δείχνει η πόλη, η ένταση γίνεται ολοένα και μεγαλύτερη.
Ένα πραξικόπημα βυθίζει την Κύπρο στο χάος. Η Τουρκία εισβάλλει στο νησί και η Αμμόχωστος βομβαρδίζεται. Σαράντα χιλιάδες άνθρωποι παίρνουν όπως-όπως τα πιο πολύτιμα απ’ τα υπάρχοντά τους και τρέπονται σε άτακτη φυγή για να γλιτώσουν από τους στρατιώτες που προε­λαύνουν.
Στην εγκαταλειμμένη πόλη παραμένουν μόνο δύο οικογένειες…

Ένα νησί στις φλόγες, μια πόλη-φάντασμα, 
δύο οικογένειες ανταμώνουν στις σκιές.

Συνέντευξη